October 21, 2024
Hoe snel moet een netaansluiting geleverd worden?
How quickly must a grid connection be delivered?
Uit artikel 23 Elektriciteitswet volgt dat netbeheerders binnen een redelijke termijn een aansluiting moeten realiseren. Datzelfde artikel schrijft ook de verplichting voor dat een netbeheerder een aansluiting tot 10 mVA binnen 18 weken moet realiseren. Eerder verklaarde het Hof van Justitie deze termijn onverbindend, omdat de termijn moet worden vastgesteld door de toezichthouder (in Nederland is dat de ACM) en niet de wetgever (de wetgever voerde de Elektriciteitswet in).
Zogezegd, zo gedaan: de ACM ging naar de tekentafel en kwam met een besluit over de ‘redelijke aansluittermijnen’ voor kleinverbruikers. Dat besluit werd opgenomen in artikel 8.11 van de Netcode elektriciteit en daaruit volgden drie verschillende ‘redelijke’ termijnen:
12 weken na ontvangst van de acceptatie van de offerte indien het verzoek een wijziging betreft van een bestaande aansluiting waarbij geen grondwerkzaamheden nodig zijn;
18 weken na ontvangst van de acceptatie van de offerte indien het verzoek een nieuwe aansluiting betreft, of een wijziging van een bestaande aansluiting waarbij sprake is van grondwerkzaamheden; of
52 weken als er sprake is van onvoldoende netcapaciteit.
Netbeheer Nederland (de vereniging van alle netbeheerders) vond deze termijnen niet realistisch en spande een procedure aan bij Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (één van de vier hoogste bestuursrechters). Het CBB oordeelde dat de vastgestelde aansluittermijnen in een substantieel aantal gevallen niet haalbaar zijn. Netbeheerders zouden voor een grote opgave staan door de energietransitie en de schaarste aan technisch geschoold personeel. De termijn van 12 of 18 weken is daarom niet zorgvuldig tot stand gekomen en werd vernietigd door het CBB.
Ook voor de aansluittermijn van 52 weken bleef niet overeind. Voor de situatie dat (nog) geen transport wordt aangeboden vanwege onvoldoende capaciteit op het net (congestie) had de ACM de belangen onvoldoende zorgvuldig in kaart gebracht. Zo kan zich de situatie voordoen dat de aansluiting wel wordt aangelegd, maar dat er geen transport van elektriciteit mogelijk is vanwege congestie. Kleinverbruikers worden hiermee op het verkeerde been gezet, omdat zij de aangelegde aansluiting (mogelijk) niet kunnen gebruiken terwijl zij er wel voor moeten betalen.
De praktijk blijft achter met een onverbindende termijn in de wet en vernietigde termijnen uit een besluit. Netbeheerders dienen binnen een redelijke termijn een aansluiting te realiseren, maar die termijn laat zich vooralsnog lastig vastleggen in een wet of besluit.
De redenering van het CBB toont een vergelijking met de regeling omtrent verzuim, waarbij de schuldenaar nog een laatste termijn moet worden gegeven om zijn verbintenis na te komen. Ook die termijn moet redelijk zijn volgens artikel 6:82 lid 1 Burgerlijk Wetboek (en dus realistisch). Hoe lang deze termijn is hangt af van de omstandigheden van het geval. Voor de levering van waren is bijvoorbeeld meer tijd nodig dan het betalen van geld, maar minder dan voor de uitvoering van een aanneming van werk.
Het Hof Den-Haag nam in mei 2024 reeds het uitgangspunt dat een netbeheerder (in casu Liander) niet kan worden veroordeeld tot het realiseren van aansluitingen binnen een termijn die voor haar onmogelijk is om na te komen. Liander werd in deze zaak wel veroordeeld om binnen een in goede justitie te bepalen termijn de aansluiting te realiseren. Een netbeheerder blijft immers verplicht een aansluiting te realiseren en het transport te verzorgen. Zij is monopolist en op haar rust een inspanningsverplichting om de aangevraagde aansluitingen, ook in geval van congestie, binnen een zo snel als redelijkerwijs mogelijke termijn te realiseren, aldus het Hof.
Het vraagstuk of de netbeheerder aan haar inspanningsverbintenis heeft voldaan, heeft een technisch karakter. Vergelijk het met de zojuist genoemde aannemer. Hoe snel kan een aannemer redelijkerwijs een woning bouwen? Procederen over deze technische vraagstukken gaat vaak gepaard met het inschakelen van een deskundige. Een onafhankelijk deskundige kan de vraag beantwoorden hoe snel de aannemer had kunnen/moeten bouwen. Een deskundige kan mogelijk ook de vraag beantwoorden binnen welke termijn een netbeheerder dit redelijkerwijs had kunnen doen.
Advocaten van DeHaan zijn gespecialiseerd in het voeren van juridische procedures waarbij deskundigen worden ingeschakeld. Dat kan tijdens een procedure, maar ook voorafgaand door het verzoeken van een voorlopig deskundigenonderzoek.
Heeft u een vraag over de aansluitplicht van een netbeheerder? Neem dan contact op met Job Velten.
Article 23 of the Electricity Act requires network operators to complete a connection within a reasonable period. That same article also obliges a network operator to complete a connection up to 10 MVA within 18 weeks. The European Court of Justice previously ruled this deadline invalid, stating that the timeline should be set by the regulatory authority (in the Netherlands, this is the ACM) rather than by the legislature (which introduced the Electricity Act).
Following this ruling, the ACM returned to the drawing board and issued a decision regarding ‘reasonable connection deadlines’ for small consumers. This decision was incorporated into Article 8.11 of the Electricity Network Code, resulting in three different ‘reasonable’ timelines:
12 weeks after receiving acceptance of the offer if the request involves a modification to an existing connection without groundworks;
18 weeks after receiving acceptance of the offer if the request involves a new connection or a modification to an existing connection requiring groundworks; or
52 weeks in cases where there is insufficient network capacity.
Netbeheer Nederland (the association of all network operators) found these timelines unrealistic and filed a case with the Trade and Industry Appeals Tribunal (one of the four highest administrative courts). The CBB ruled that the set deadlines for connections are not feasible in a substantial number of cases. Network operators face a significant challenge due to the energy transition and the shortage of technically skilled personnel. Consequently, the deadlines of 12 or 18 weeks were deemed inadequately established and were overturned by the CBB.
The 52-week connection deadline also did not hold up. In situations where no transport can be offered due to insufficient grid capacity (congestion), the ACM had inadequately assessed the relevant interests. It is possible that a connection might be installed, but electricity transport could not occur due to congestion. This misleads small consumers, who may have a connection they cannot use but still must pay for.
The current situation leaves us with an invalid deadline in the law and overturned timelines from the decision. Network operators must provide a connection within a reasonable time frame, but defining this period in a law or regulation remains challenging.
The CBB’s reasoning draws a parallel with default regulations, where the debtor must be given one last reasonable deadline to fulfill their obligation. This deadline must also be realistic according to Article 6:82 paragraph 1 of the Dutch Civil Code. The length of this period depends on the specific circumstances. For instance, delivering goods requires more time than paying money, but less than completing construction work.
The Hague Court of Appeal had already ruled in May 2024 that a network operator (in this case, Liander) cannot be obligated to complete connections within a timeline it cannot realistically meet. In this case, Liander was ordered to complete the connection within a reasonable period determined in good justice. A network operator is still required to complete a connection and ensure transport. It is a monopoly and has a duty of effort to complete requested connections, even in cases of congestion, within a timeline that is as prompt as reasonably possible, according to the court.
The question of whether the network operator has fulfilled its duty of effort has a technical character. Think of it as similar to a contractor. How quickly can a contractor reasonably build a house? Litigation over these technical questions often involves an expert. An independent expert can assess how quickly the contractor could or should have completed the work. An expert may also be able to determine the reasonable timeline a network operator could have achieved.
Attorneys at DeHaan specialize in handling legal cases involving expert involvement. This can occur during a proceeding or even beforehand through a request for a preliminary expert examination.
Do you have questions about the connection obligations of a network operator? Contact Job Velten.
